Khó khăn, thách thức lớn

Đại dịch Covid-19 bất ngờ bùng phát trở lại ngay sát Tết Nguyên đán Tân Sửu, khi ngành Giáo dục chưa kịp sơ kết học kỳ I và kéo dài đến hiện nay, ngày càng diễn biến phức tạp. Trong khó khăn chung của toàn ngành, của đất nước, Sở GD&ĐT đã 3 lần trình Chủ tịch UBND tỉnh quyết định cho học sinh các cấp học phải tạm dừng đến trường để bảo đảm an toàn phòng, chống dịch và thực hiện giãn cách xã hội (ngày 04/2; ngày 17/02 và ngày 10/5/2021). Nhiều hoạt động giáo dục vì thế phải tạm dừng, hoãn lại, không tổ chức (Hội khỏe Phù Đổng), hoặc giảm quy mô, thay đổi hình thức, lùi thời điểm (thi học sinh giỏi cấp tỉnh, tuyên dương học sinh giỏi quốc gia, thi tuyển sinh lớp 10). Đặc biệt, dịch bệnh Covid-19 trên địa bàn tỉnh diễn biến phức tạp khiến 3055 thí sinh lớp 12 không thể dự thi tốt nghiệp đợt 1 ngày 7-8/7/2021. Thậm chí cận kề ngày thi, vẫn phát sinh tình huống thí sinh thuộc các diện F0, F1, F2 và các thí sinh thuộc vùng cách ly y tế, phong tỏa không thể dự thi đợt 1, gây khó khăn cho công tác tổ chức coi thi. Đầu tháng 8, Sở GD&ĐT phải tổ chức thi đợt 2 cho 3055 thí sinh của tỉnh và 51 thí sinh của 7 tỉnh bạn thi đăng ký dự thi tại Bắc Giang (ngày 7-8/8/2021). Kỳ thi tuyển sinh lớp 10 năm học 2021-2022 cũng phải lùi gần 02 tháng từ đầu tháng 6 đến cuối tháng 7/2021. Như vậy, trong khoảng hơn 1 tháng, ngành Giáo dục tổ chức liên tiếp 3 kỳ thi, song song với các công việc gấp rút chuẩn bị tổng kết năm học 2020-2021 và khai giảng năm học mới 2021-2022...

Có thể nói, đây là những khó khăn, thử thách rất lớn với ngành khi vừa phải duy trì tổ chức các hoạt động giáo dục, lại vừa phải bảo đảm an toàn phòng, chống dịch để thực hiện “mục tiêu kép” theo chỉ đạo của Chính phủ, UBND tỉnh. Đã có 372 trường học phải sử dụng làm khu cách ly tập trung, 244 học sinh và 10 giáo viên nhiễm Covid-19. Hưởng ứng lời kêu gọi “Mỗi làng xã là một pháo đài, mỗi người dân là một chiến sĩ” trên mặt trận phòng, chống dịch, hầu hết giáo viên, cán bộ, nhân viên của ngành tham gia các mặt trận phòng, chống dịch tại địa phương; nhiều người trực tiếp ở tuyến đầu chống dịch, chăm sóc bệnh nhân trong khu cách ly, hỗ trợ ngành Y tế, công an, quân đội trong các hoạt động phòng, chống dịch...

Ứng phó kịp thời, thực hiện tốt chủ đề năm học

Nhìn lại một năm đầy biến động và khó khăn, có thể thấy toàn ngành đã quyết tâm, nỗ lực vượt qua khó khăn, triển khai thực hiện tốt “nhiệm vụ kép” để duy trì các hoạt động giáo dục, hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ năm học 2020-2021, thực hiện tốt chủ đề năm học: “Kỷ cương - Nền nếp; Chủ động - Sáng tạo; Chất lượng - Hiệu quả”, góp phần hoàn thành mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội chung của tỉnh.

Một là, “Kỷ cương - Nền nếp” được giữ vững. Đây là yếu tố quan trọng nhất để giữ vững sự ổn định của một cơ sở giáo dục, thể hiện vai trò lãnh đạo, điều hành của người cán bộ quản lý, nhất là người đứng đầu. Vai trò ấy thể hiện ở năng lực tham mưu, xây dựng, kế hoạch, tổ chức thực hiện, chỉ đạo, điều hành, kiểm tra, giám sát các hoạt động của nhà trường. Trong hơn 29 ngàn cán bộ, giáo viên, nhân viên, đã có rất nhiều cán bộ quản lý, người đứng đầu có tinh thần trách nhiệm cao, bám trường, bám lớp, tâm huyết trong xây dựng tập thể đoàn kết để cùng hoàn thành nhiệm vụ. Việc thực hiện các khoản thu trong trường học đúng quy định; công tác quản lý tài chính cơ bản đi vào nền nếp, minh bạch, dân chủ. Công tác thanh tra, kiểm tra được tiến hành theo kế hoạch, tăng cường lắng nghe, nắm bắt, hướng dẫn để ngăn chặn và phòng ngừa sai phạm, do vậy kỷ cương trong toàn ngành được giữ vững.

Hai là, “Chủ động - Sáng tạo” để ứng phó nhanh, kịp thời với diễn biến của dịch. Toàn ngành đã chủ động, sáng tạo triển khai các hoạt động dạy và học trong bối cảnh phòng, chống dịch Covid-19. Trước hết là trong công tác tham mưu, phối hợp, trong năm học, đã tham mưu Lãnh đạo tỉnh ban hành 01 nghị quyết, 02 chỉ thị, 01 đề án và nhiều kế hoạch, quyết định phát triển GD&ĐT giai đoạn 2020-2025 theo lộ trình đổi mới, tiêu biểu như tham mưu Nghị quyết của HĐND tỉnh quy định một số chính sách phát triển giáo dục mầm non ngoài công lập giai đoạn 2021-2025; kế hoạch xây dựng trường học đạt chuẩn quốc gia giai đoạn 2021-2025, Đề án phát triển đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục đáp ứng yêu cầu đổi mới chương trình GDPT,..

Khi học sinh không thể đến trường đầu học kỳ 2, toàn ngành đã khẩn trương chuyển trạng thái từ dạy học trực tiếp sang dạy học trực tuyến và các hình thức dạy học khác để hoàn thành nội dung, chương trình theo kế hoạch; áp dụng dạy học và kiểm tra đánh giá trực tuyến; sử dụng khá hiệu quả các tài khoản do Microsoft Việt Nam cung cấp để triển khai các hoạt động giáo dục, dạy học trực tuyến qua ứng dụng Microsoft Teams. Đối với trẻ mầm non, các cơ sở giáo dục chia sẻ tài liệu, video chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục trẻ tại nhà để hướng dẫn phụ huynh. Đối với học sinh không đủ thiết bị học trực tuyến, chỉ đạo học theo nhóm, giáo viên giao bài đến tận nhà học sinh, củng cố kiến thức khi học sinh trở lại trường học. Khi dịch bùng phát (đầu tháng 5), kịp thời điều chỉnh lịch kiểm tra chất lượng học kì II toàn ngành xong trong ngày 09/5/2021; cho học sinh tạm dừng đến trường từ 10/5 để bảo đảm an toàn; tiếp tục chỉ đạo các đơn vị tổ chức dạy học trực tuyến để hoàn thành chương trình, kiểm tra, đánh giá, xếp loại học sinh và kết thúc năm học đúng theo kế hoạch thời gian 31/5/2021. Trong tháng 6, song song với chuẩn bị các kỳ thi, tiếp tục chỉ đạo nhà trường tăng cường tổ chức dạy học, ôn tập trực tuyến kết hợp trực tiếp để củng cố kiến thức và kỹ năng cho học sinh lớp 9, lớp 12. Trong bối cảnh dịch phức tạp, vẫn phối hợp với nền tảng onluyen.vn tổ chức kỳ thi thử tốt nghiệp THPT cho hơn 20 nghìn học sinh lớp 12; trên cơ sở đó phân tích, đánh giá, phân loại các đối tượng học sinh để có kế hoạch ôn tập phù hợp, nhất là đối tượng học sinh yếu.

Chủ động phối hợp với các ngành, Y tế, công an và UBND huyện, thành phố xây dựng kịch bản, phương án tổ chức 05 kỳ thi an toàn trong bối cảnh dịch Covid-19 nhằm bảo đảm quyền lợi cho học sinh: Kỳ thi chọn học sinh giỏi văn hóa cấp tỉnh, thi chọn học sinh giỏi quốc gia, thi tốt nghiệp THPT (2 đợt) và thi tuyển sinh vào lớp 10 năm học 2021-2022. Đề nghị tiêm văc xin phòng Covid-19 cho 2.250 cán bộ làm thi và test nhanh cho tất cả cán bộ làm thi.

Chủ động chuẩn bị các điều kiện đổi mới chương trình, SGK lớp 1, lớp 2 và lớp 6 và sẵn sàng cho lớp 3 và lớp 7; chỉ đạo tổ chức lựa chọn SGK lớp 2, lớp 6; tổ chức các lớp bồi dưỡng, tập huấn (trực tuyến) về chương trình, SGK cho cán bộ quản lý, giáo viên; phối hợp với các nhà xuất bản cung ứng SGK cho nhà trường; tổ chức biên soạn tài liệu giáo dục địa phương lớp 2, lớp 6 đúng tiến độ.

Chủ động xây dựng Kế hoạch phòng, chống dịch trong các nhà trường. Phối hợp với Sở Nội vụ và UBND huyện, thành phố kiểm tra, rà soát, đánh giá các điều kiện về đội ngũ, cơ sở vật chất cho năm học mới, đề xuất phương án hợp đồng, sắp xếp đội ngũ đảm bảo đủ tỷ lệ và cân đối về cơ cấu bộ môn, ưu tiên bố trí đủ giáo viên thực hiện đổi mới chương trình, SGK lớp 2, lớp 6. Chủ động xây dựng các phương án tổ chức Lễ khai giảng năm học mới 2021-2022 bảo đảm an toàn trong bối cảnh dịch Covid-19...

Ba là, “Chất lượng - Hiệu quả” được bảo đảm. Năm học 2020-2021 ngành Giáo dục Bắc Giang đã đạt được những kết quả khá toàn diện trên các lĩnh vực, được lãnh đạo tỉnh, nhân dân ghi nhận. Quy mô trường lớp được quy hoạch, sắp xếp hợp lý, bảo đảm tinh giảm đầu mối và nâng cao hiệu quả hoạt động. Hoàn chỉnh quy hoạch giáo dục tích hợp vào quy hoạch chung của tỉnh đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Bắc Giang là tỉnh đầu tiên đã hoàn chỉnh phương án, được Hội đồng thẩm định Trung ương thông qua. Đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục được quan tâm cả về số lượng và chất lượng; cơ sở vật chất được tăng cường. Tỷ lệ kiên cố hóa toàn tỉnh đạt 91,3% (toàn quốc 70,5%), trong đó mầm non đạt 86,1%, tiểu học đạt 91%, THCS đạt 96,1%, THPT công lập đạt 98,4%. Có 691 trường đạt chuẩn quốc gia, đạt 92,1% (toàn quốc là 56,6%); có 99 trường đạt chuẩn quốc gia mức độ 2 (đạt 13,2%). Chất lượng giáo dục các cấp học được duy trì. Kết quả phổ cập giáo dục (PCGD) các cấp học trong nhóm các tỉnh dẫn đầu khu vực và toàn quốc. Tỷ lệ tốt nghiệp lớp 12 đạt 98,98% (toàn quốc 96,88%); có 01 học sinh Thủ khoa khối A1 toàn quốc. Thi chọn học sinh giỏi quốc gia năm 2021 đạt 58 giải, trong đó 16 giải Nhì, 16 giải Ba; môn Lịch sử 10/10 em đạt giải, xếp thứ 9 toàn quốc về số lượng học sinh đạt giải. Có 01 học sinh đoạt Huy chương Đồng Olympic Vật lý châu Âu năm 2021.

Như vậy, có thể khẳng định, trong một năm đầy biến động và khó khăn, nhưng năm học này vẫn là một năm học khá thành công của giáo dục Bắc Giang. Đây là thành quả xứng đáng của sự nỗ lực, đồng lòng, quyết tâm vượt khó vươn lên hoàn thành tốt nhiệm vụ của các cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên và học sinh, sinh viên trong toàn ngành.

Tiếp tục đoàn kết, đồng lòng; vượt khó vươn lên; hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ năm học

Năm học 2021-2022 là năm học đầu tiên triển khai nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII, Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX và các mục tiêu, nhiệm vụ giai đoạn 5 năm 2020-2025. Đây là năm học ngành Giáo dục tiếp tục triển khai đổi mới chương trình, SGK GDPT lớp 2, lớp 6. Song đây là năm học thứ ba diễn ra trong bối cảnh dịch Covid-19 vẫn đang có diễn biến ngày càng phức tạp và khó lường. Bám sát chỉ đạo của Bộ GD&ĐT, của UBND tỉnh, toàn ngành quyết tâm đoàn kết, đồng lòng, vượt khó vươn lên để thực hiện tốt các mục tiêu, nhiệm vụ đã đề ra, trong đó tập trung một số nhiệm vụ trọng tâm sau:

Một là: Tập trung triển khai có hiệu quả các nghị quyết, chương trình, đề án, kế hoạch của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh phát triển GD&ĐT giai đoạn 2020-2025, như Nghị quyết số 23/2021/NQ-HĐND ngày 10/8/2021 của HĐND tỉnh Quy định một số chính sách phát triển GDMN ngoài công lập tỉnh Bắc Giang giai đoạn 2021-2025, Kế hoạch số 385/KH-UBND ngày 11/8/2021 của UBND tỉnh về xây dựng trường học đạt chuẩn quốc gia giai đoạn 2021-2025, Đề án phát triển đội ngũ nhà giáo và CBQL... Tham mưu ban hành Đề án nâng cao hiệu quả hoạt động của các trung tâm GDNN-GDTX, Trung tâm GDTX-NN,TH tỉnh.

Hai là: Tiếp tục chỉ đạo triển khai thực hiện “nhiệm vụ kép”: Vừa duy trì kỷ cương, nền nếp, nâng cao chất lượng dạy và học, vừa thực hiện các giải pháp phòng, chống Covid-19 trong tình hình mới, sẵn sàng và chủ động các kịch bản, phương án tốt nhất cho tình huống xấu nhất của dịch bệnh để tổ chức các hoạt động giáo dục an toàn. Đặc biệt, xây dựng các kịch bản chỉ đạo tổ chức dạy học kết hợp giữa dạy học trực tiếp và trực tuyến phù hợp với địa phương, với từng cấp học để sẵn sàng ứng phó với mọi tình huống dịch Covid-19. Tận dụng tối đa thời gian tổ chức dạy học trực tiếp khi dịch bệnh được kiểm soát. Trường hợp dịch bệnh diễn biến phức tạp không thể tổ chức dạy học trực tiếp thì tổ chức dạy học trực tuyến để hoàn thành kế hoạch, bảo đảm chất lượng giáo dục. Với giáo dục mầm non, không tổ chức dạy học trực tuyến, tập trung hướng dẫn, hỗ trợ phụ huynh nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ ở nhà theo các kênh phù hợp. Phối hợp với Sở Thông tin và Truyền thông, Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh, xây dựng kế hoạch dạy học trên truyền hình và các hình thức dạy học khác để duy trì hoạt động giáo dục trong mọi tình huống bảo đảm chất lượng, hiệu quả, hoàn thành nội dung chương trình.

Ba là: Duy trì và nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện các cấp học. Tiếp tục triển khai Chương trình GDPT mới bảo đảm chất lượng và hiệu quả, đặc biệt với lớp 2, lớp 6 trong năm học 2021-2022; tăng cường đổi mới hình thức tổ chức các hoạt động giáo dục, đổi mới sinh hoạt chuyên môn, phương pháp dạy học; đầu tư công tác bồi dưỡng học sinh giỏi trên cơ sở bảo đảm giáo dục toàn diện, giữ vững và nâng cao hơn nữa kết quả thi tốt nghiệp THPT và chất lượng thi học sinh giỏi quốc gia, phấn đấu trong tốp 15 toàn quốc; tiếp tục có học sinh được dự kỳ thi tuyển chọn đội tuyển Olympic khu vực và quốc tế. Duy trì, nâng cao kết quả thi Khoa học kỹ thuật cấp quốc gia.

Đẩy mạnh công tác hướng nghiệp trong các trường phổ thông nhằm định hướng cho học sinh về việc chọn nghề; nâng cao hiệu quả hoạt động giáo dục hướng nghiệp trong các trường THCS, THPT; xây dựng Đề án phát triển các Trung tâm GDNN-GDTX cấp huyện gắn với nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác phân luồng HS tốt nghiệp THCS, THPT; tăng cường tuyên truyền về lợi ích, hiệu quả của việc học nghề, nhất là mô hình “9 cộng” để thực hiện tốt việc phân luồng, thu hút học sinh học nghề ngay sau khi tốt nghiệp THCS để tiết kiệm chi phí và rút ngắn thời gian đào tạo, sớm tham gia vào thị trường lao động, góp phần nâng cao thu nhập cho gia đình và sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Bốn là: Tăng cường giáo dục đạo đức, lối sống, kỹ năng sống, bảo đảm an toàn trường học. Chú trọng xây dựng văn hóa học đường, môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, thân thiện, phòng, chống bạo lực học đường; tổ chức đa dạng, hiệu quả các hoạt động giáo dục đạo đức, lối sống, kỹ năng sống, truyền thống, pháp luật cho học sinh. Đặc biệt quan tâm và có giải pháp để ổn định tâm lý, tư tưởng của học sinh bị tác động do tình hình dịch bệnh kéo dài; tăng cường phối hợp giữa nhà trường, gia đình và cộng đồng xã hội trong việc quản lý, hỗ trợ học sinh, nhất là học sinh tiểu học, trong việc học tập trực tuyến tại nhà. Triển khai hiệu quả công tác giáo dục thể chất và y tế trường học, bảo đảm an toàn trường học; nâng cao chất lượng giáo dục quốc phòng, an ninh.

Năm là: Xây dựng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục các cấp học đủ về số lượng, đảm bảo chất lượng, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục. Tăng cường cơ sở vật chất, thiết bị dạy học đảm bảo chất lượng các hoạt động giáo dục;

Sáu là: Thực hiện tốt các nội dung cải cách hành chính, đẩy mạnh phân cấp và thực hiện tự chủ đối với các cơ sở giáo dục. Đẩy mạnh cải cách hành chính trong lĩnh vực GD&ĐT; tăng cường kỷ cương, nền nếp trường, lớp học; nâng cao trách nhiệm thực thi công vụ và trách nhiệm của đội ngũ cán bộ quản lý các cấp, trách nhiệm của người đứng đầu, lấy chất lượng hiệu quả công việc làm tiêu chí đánh giá, xếp loại người đứng đầu và đơn vị. Tiếp tục chỉ đạo, chấn chỉnh tình trạng dạy thêm, học thêm trái quy định và lạm dụng thu trong các cơ sở giáo dục trên địa bàn. Thực hiện nghiêm túc các quy định về quản lý tài chính, tài sản, quản lý sử dụng kinh phí chi thường xuyên, bảo đảm tiết kiệm, hiệu quả, các quy định về công khai. Thu, quản lý và sử dụng các khoản thu dịch vụ phục vụ, hỗ trợ hoạt động giáo dục tại các cơ sở giáo dục công lập theo Nghị quyết số 10/2020/NQ-HĐND ngày 09/7/2020 của HĐND tỉnh, Quyết định số 30/2020/QĐ-UBND ngày 24/8/2020 của UBND tỉnh nhằm đảm bảo tính kỷ cương, minh bạch, dân chủ trong quản lý tài chính trong trường học, khắc phục dứt điểm tình trạng lạm thu; xử lý nghiêm trách nhiệm người đứng đầu các cơ sở giáo dục để xảy ra tình trạng lạm thu, thu - chi không đúng mục đích, không đúng quy định. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin gắn với triển khai thực hiện hiệu quả Đề án phát triển đô thị thông minh theo Quyết định số 888/QĐ-UBND ngày 01/10/2020 của UBND tỉnh và lộ trình xây dựng Chính quyền điện tử. Triển khai thực hiện Nghị quyết số 111-NQ/TU ngày 11/6/2021 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về Chuyển đổi số tỉnh Bắc Giang giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030. Khai thác và ứng dụng có hiệu quả các giải pháp công nghệ để tổ chức dạy học trực tuyến theo quy định tại Thông tư 09/2021/TT-BGDĐT và các văn bản hướng dẫn của Bộ GD&ĐT và các hình thức dạy học khác phù hợp với địa phương để sẵn sàng ứng phó với mọi tình huống dịch Covid-19, bảo đảm chất lượng, hoàn thành chương trình.

Thực hiện tốt công tác thi đua khen thưởng theo hướng thiết thực, hiệu quả, minh bạch, công bằng; phát hiện, biểu dương, nhân rộng điển hình tiên tiến; đề xuất khen thưởng kịp thời, tạo động lực cho nhà giáo, học sinh thi đua, phấn đấu, cống hiến. Có giải pháp phù hợp để hỗ trợ giáo viên, người lao động trong ngành Giáo dục bị ảnh hưởng của dịch Covid-19, nhất là giáo viên, người lao động làm việc trong các cơ sở giáo dục ngoài công lập./.

Trần Tuấn Nam, Tỉnh ủy viên, Giám đốc Sở GD&ĐT