STEM là viết tắt của khoa học (Science), công nghệ (Technology), kỹ thuật (Engineering) và toán học (Mathematics). Trong những năm gần đây, xu hướng giáo dục STEM được nhiều nước, nhiều cơ sở giáo dục chú trọng bởi đây là cách tiếp cận hiện đại giúp người học có kiến thức tích hợp, liên ngành, có kỹ năng làm việc, có khả năng tư duy và giải quyết vấn đề thông qua việc học gắn liền với thực hành, đẩy mạnh đổi mới, sáng tạo từ trải nghiệm thực tế. Ngày hội STEM được tổ chức lần đầu vào năm 2015 theo sáng kiến của Tạp chí Tia Sáng (nay là Ấn phẩm Tia Sáng của báo Khoa học và Phát triển, Bộ Khoa học và Công nghệ) và Liên minh STEM, dưới sự bảo trợ của Bộ Khoa học và Công nghệ. Kể từ đó, sự kiện này được tổ chức hằng năm vào dịp Ngày hội Khoa học và Công nghệ Việt Nam. Mục đích của Ngày hội nhằm phổ biến và nâng cao nhận thức xã hội về giáo dục STEM, một mô hình giáo dục hiện đại đã được triển khai tại nhiều nước trên thế giới.

Có một điều hết sức đặc biệt là, đúng thời điểm ngày hội STEM diễn ra, thầy và trò trường THPT Lạng Giang số 1 rất vinh dự và tự hào được cựu học sinh niên khóa 1997-2000 trao tặng một phòng học STEM trị giá 80.000.000đ. Đây là món quà vô cùng ý nghĩa, thiết thực, trực tiếp phục vụ cho hoạt động nghiên cứu khoa học trong nhà trường.

Với mong muốn tạo ra một sân chơi khoa học bổ ích và lí thú, nơi học sinh có thể trải nghiệm sáng tạo, Ban giám hiệu trường THPT Lạng Giang số 1 đã tổ chức “Ngày hội STEM” nhằm mục đích giúp giáo viên tiếp cận với xu thế giáo dục mới của thế kỷ 21: Kết hợp liên môn trong giảng dạy, gắn liền với thực tiễn cuộc sống. Đồng thời cũng cho học sinh làm quen và xây dựng các kỹ năng cần thiết để làm việc và phát triển trong thế giới công nghệ hiện đại của tương lai; nâng cao tính chủ động, đam mê, sáng tạo, tạo hứng thú trong học tập; khơi dậy đam mê nghiên cứu, tìm tòi, khám phá trong học tập; đưa học lý thuyết gắn với thực hành trở thành nhu cầu thực tế, hàng ngày qua mỗi giờ học;... qua đó thắp lên ngọn lửa STEM trong mỗi học sinh, trong nhà trường.

Ngày hội STEM 2020 của trường THPT Lạng Giang số 1 tổ chức có sự tham gia của 450 học sinh thuộc 10 lớp/3 khối. Các em học sinh được chia thành các nhóm nhỏ để thực hiện tất cả 40 nhiệm vụ thuộc ba lĩnh vực khoa học. Cụ thể như: sản xuất tinh dầu, sản xuất chất chỉ thị màu từ thực vật, làm giấm ăn, làm rượu nếp thuộc lĩnh vực Hóa học; phòng học xanh, làm rau mầm, sữa chua nếp cẩm thuộc lĩnh vực Sinh học; chế tạo trực thăng, xe đệm khí, làm bẫy chuột, mạch điện gia đình, pin điện hóa làm đèn ngủ của lĩnh vực Vật lý. Ngoài sản phẩm trưng bày, mỗi nhóm phải viết báo cáo theo mẫu; làm một video không quá 2 phút giới thiệu về nhóm cũng như quá trình làm sản phẩm, về sản phẩm; thiết kế một bản giới thiệu về sản phẩm của nhóm trên khổ A0 (thể hiện các nội dung ở trên) để trưng bày.

Từ khi phát động cuộc thi, dưới sự hướng dẫn nhiệt tình của các thầy cô các tổ Lý, Hóa, Sinh, các nhóm đã bắt tay vào nghiên cứu, tìm tòi, thử nghiệm, sản xuất, chế tạo,... không quản ngày giờ. Có nhóm tưởng chừng không thể đến được thành công (như nhóm chế tạo trực thăng), và nhiều nhóm phải trải qua những lần thất bại (nhóm xe đệm khí), song được sự hướng dẫn của thầy cô, sự kiên trì và khát khao tìm hiểu, mỗi lần thất bại lại có thêm kinh nghiệm, các em đã đem đến ngày hội những sản phẩm khoa học, kĩ thuật mang dấu ấn sáng tạo độc đáo. Đó là những thành quả bước đầu rất đáng trân trọng.

Trong phần thi thuyết trình sản phẩm STEM, các em học sinh đã tự tin giới thiệu tới Ban giám khảo “đứa con tinh thần” của mình. Có thể bắt gặp niềm tự hào, hãnh diện của các em khi tự tay mình làm ra những sản phẩm hữu ích phục vụ cho cuộc sống. Các sáng tạo nổi bật, đạt giải cao có thể kể tới như: Điện cầu thang của 12A2, Sản xuất tinh dầu của 11A1, rau mầm của 10A11. Ngoài ra còn rất nhiều sản phẩm thú vị khác được các em mang tới ngày hội.

Có thể thấy, mặc dù thời gian chuẩn bị không nhiều nhưng các em học sinh trường THPT Lạng Giang số 1 đã cho thấy niềm đam mê khoa học lớn khi dành rất nhiều tâm huyết và cố gắng để cho ra đời những sản phẩm khoa học có tính ứng dụng cao trong đời sống. Điều này cũng cho thấy sức lan tỏa của xu hướng giáo dục trải nghiệm, nhờ đó mà ứng dụng khoa học công nghệ đến gần hơn với cuộc sống. Mặc dù nhiều sản phẩm chưa thực sự hoàn chỉnh nhưng được sự tư vấn, góp ý của Ban giám khảo, các em học sinh sẽ tiếp tục phát triển và hoàn thiện sản phẩm của mình. Chắc chắn rằng, với những “bước chân” đầu tiên ngày hôm nay, các em sẽ còn tiến xa hơn trong tương lai.

“Ngày hội STEM” năm học 2020-2021 thực sự là sân chơi khoa học bổ ích nhằm khơi dậy tiềm năng và phát huy tư duy sáng tạo của các em học sinh, đồng thời giúp các em trau dồi kiến thức, rèn luyện kỹ năng sáng tạo, nuôi dưỡng niềm đam mê khoa học, xây dựng ước mơ trở thành nhà khoa học trong tương lai. Từ sân chơi nhỏ trong nhà trường, tin rằng sẽ xây đắp nền tảng vững chắc để các em có đủ tự tin, vươn xa và tiếp tục thành công.

Một số hình ảnh sản phầm trưng bày trong ngày hội:

Vũ Thu Hà - Giáo viên tổ Ngữ văn