Trong chiến lược xây dựng và phát triển đất nước, Đảng ta luôn xem nhân tố con người có tầm quan trọng đặc biệt quyết định sự thành công của cách mạng. Tư tưởng xuyên suốt của Đảng là không ngừng đổi mới GDĐT nhằm bồi dưỡng và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao đáp ứng yêu cầu sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Phát triển GDĐT, nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài; chuyển mạnh quá trình giáo dục từ chủ yếu trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học là một trong những quan điểm chỉ đạo của Đảng thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 04/11/2013 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XI.
Ảnh

Về Phát triển giáo dục và đào tạo

Mạng lưới cơ sở GDĐT tiếp tục được mở rộng về quy mô và tăng cường cơ sở vật chất - kỹ thuật ở tất cả các cấp học, bậc học, ngành nghề, nhất là vùng khó khăn và vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Đặc biệt là nâng cấp chất lượng trường, lớp học; xây dựng hạ tầng ứng dụng công nghệ thông tin, bảo đảm tất cả các cơ sở GDĐT đều có mạng internet. Việc chuyển đổi số được triển khai có hiệu quả, thực hiện được việc dạy và học trực tuyến trong bối cảnh phòng, chống đại dịch Covid-19. Việc xây dựng cơ sở dữ liệu trực tuyến về GDĐT được hoàn thiện. Quản lý hệ thống GDĐT được đổi mới theo hướng hiện đại, coi trọng quản lý chất lượng, gắn trách nhiệm quản lý chuyên môn với quản lý nhân sự và quản lý tài chính.

Toàn tỉnh hiện có 760 cơ sở giáo dục mầm non và phổ thông với 15.174 lớp và 500.103 học sinh. Trong đó 252 trường mầm non và 301 nhóm trẻ, lớp mẫu giáo độc lập tư thục được cấp phép với 863 nhóm trẻ và 19.554 trẻ ra lớp, đạt tỷ lệ 26,8%; 3.857 lớp mẫu giáo và 108.885 trẻ ra lớp, đạt 99,5%; 220 trường tiểu học với 5.810 lớp và 190.740 học sinh; 209 trường THCS (trong đó có 02 trường PT DTNT, 04 trường PT DTBT), 22 trường TH&THCS với 3.152 lớp và 117.764 học sinh; 48 trường THPT (trong đó có 03 trường DTNT) với 1.321 lớp^[1] và 55.306 học sinh; 08 trung tâm GDNN-GDTX, 01 Trung tâm GDTX - Ngoại ngữ - Tin học tỉnh với 171 lớp và 7.854 học sinh. 100% xã, phường, thị trấn có trung tâm học tập cộng đồng.

 

Đổi mới chính sách, cơ chế tài chính, huy động sự tham gia của toàn xã hội; nâng cao hiệu quả đầu tư để phát triển GDĐT. Trong đó, Nhà nước giữ vai trò chủ đạo, ngân sách nhà nước chi cho GDĐT tối thiểu ở mức 20% tổng chi ngân sách; nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đầu tư của ngân sách nhà nước. Đổi mới và hoàn thiện cơ chế, chính sách giá dịch vụ GDĐT. Tiếp tục thực hiện mục tiêu kiên cố hóa trường, lớp học; từng bước hiện đại hóa cơ sở vật chất - kỹ thuật, đặc biệt là hạ tầng công nghệ thông tin. Tỷ lệ phòng học kiên cố Tiểu học là 94,5%; tỷ lệ phòng học kiên cố THCS là 98,5%; tỷ lệ phòng học kiên cố THPT là 99,6%. Hiện tại, toàn tỉnh có 710 trường chuẩn quốc gia mức độ 1 đạt 94,5%. Trong đó, 218 trường tiểu học chuẩn mức độ 1, đạt 99,1%; 219 trường THCS, TH&THCS chuẩn quốc gia mức độ 1, đạt 94,8%; 35 trường THPT chuẩn quốc gia mức độ 1, đạt 72,9%. Toàn tỉnh có 155 trường chuẩn quốc gia mức độ 2 đạt 20,6%. Bắc Giang luôn duy trì kết quả PCGD, xóa mù chữ và nằm trong nhóm các tỉnh dẫn đầu khu vực và toàn quốc, tạo tiền đề nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện. 100% các huyện, thành phố đạt chuẩn PCGD mầm non 5 tuổi, PCGD tiểu học mức độ 3 và PCGD THCS đạt mức độ 3 (trở thành tỉnh thứ 6 trên toàn quốc đạt PC GDTHCS mức độ 3).

Ngành GDĐT tỉnh Bắc Giang đã triển khai tốt nội dung phát triển đội ngũ nhà giáo và CBQL giáo dục, đáp ứng yêu cầu triển khai thực hiện để đảm bảo trình độ chuẩn được đào tạo theo Luật Giáo dục 2019 của đội ngũ nhà giáo và CBQL giáo dục; trên cơ sở kế hoạch tổng thể giai đoạn, hàng năm xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện việc bồi dưỡng nâng chuẩn CBQL, GV theo lộ trình. Đội ngũ cán bộ quản lí, GV trên toàn tỉnh cơ bản đủ về số lượng, tương đối đồng đều về cơ cấu. Tỉ lệ GV/lớp ở Tiểu học đạt 1,39; THCS 1,99; THPT đạt 2,25.

Đáp ứng yêu cầu dạy học theo chương trình giáo dục phổ thông 2018, ngành Giáo dục đặc biệt quan tâm đến việc nâng cao chất lượng đội ngũ. Bên cạnh công tác đào tạo, sở GDĐT đã sáng tạo, linh hoạt trong công tác bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho CBQL và GV các cấp học. Tận dụng và phát huy ưu thế của công nghệ thông tin, duy trì thường xuyên và tổ chức hiệu quả các đợt sinh hoạt chuyên môn cấp tỉnh, cấp huyện, cụm huyện, cụm trường bằng hình thức trực tiếp kết hợp với trực tuyến nhằm chia sẻ, lan tỏa những cách làm hay, kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện. Từ đó nâng cao chất lượng giáo dục. Mô hình sinh hoạt chuyên môn này tại Bắc Giang đã được Bộ GDĐT đánh giá cao và nhân rộng.

Công tác quản lý, chỉ đạo, điều hành tiếp tục được duy trì nền nếp. Các điều kiện đảm bảo chất lượng giáo dục được cấp ủy, chính quyền các cấp quan tâm, được các ngành tích cực ủng hộ, đầu tư, tăng cường. Công tác quản lý giáo dục, đào tạo có nhiều đổi mới. Đã chỉ đạo nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước về GDĐT, coi trọng quản lý chất lượng, đề cao trách nhiệm người đứng đầu. Chỉ đạo thực hiện nghiêm túc các khoản thu đầu năm học, khắc phục tình trạng dạy thêm, học thêm không đúng quy định. Tăng cường phân cấp quản lý, từng bước giao quyền tự chủ cho một số cơ sở giáo dục có đủ điều kiện. Công tác thanh tra, kiểm tra thực hiện các quy định của pháp luật; những vấn đề gây bức xúc trong dư luận được quan tâm.

Về nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài; chuyển mạnh quá trình giáo dục từ chủ yếu trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học

Thực hiện quan điểm chỉ đạo về chuyển quá trình giáo dục từ chủ yếu từ trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất của người học; chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa, dân chủ hóa, thực học, thực nghiệp và hội nhập quốc tế, Ngành GDĐT đã chú trọng đến việc nâng cao các tiêu chuẩn, chất lượng giáo dục, xóa bỏ khoảng cách, đảm bảo công bằng, thúc đẩy sự đoàn kết của CBQL, GV, HS và tối đa hóa hiệu quả hệ thống quản lý giáo dục. Đồng thời  triển khai các giải pháp mới: Số hoá giáo dục, cá thể hoá hoạt động giáo dục, giáo dục chuyên sâu theo cách tiếp cận dự án, đổi mới sáng tạo, tạo các mạng lưới cốt cán liên trường; Xây dựng các giải pháp quyết liệt khắc phục các hạn chế trong giáo dục đạo đức, lối sống và kỹ năng làm việc; đầu tư mạnh mẽ trong việc áp dụng vào dạy học các công nghệ thông tin, hướng phát triển chủ đạo của Công nghiệp 4.0 nhằm nâng cao hơn nữa hiệu quả học tập. Nâng cao hiệu quản lý giáo dục, khuyến khích sự sáng tạo và đổi mới, bao gồm tất cả các cấp GDĐT và các mô hình đào tạo công lập/ tư thục; Thúc đẩy công bằng, gắn kết xã hội và thực hiện pháp luật; Trọng dụng người tài; Chế độ đãi ngộ tốt và hiệu quả.

Trên cơ sở chuẩn kiến thức, kỹ năng và định hướng phát triển năng lực HS, tiếp tục điều chỉnh nội dung, yêu cầu các môn học và các hoạt động giáo dục linh hoạt, đảm bảo tính vừa sức, phù hợp với đối tượng HS và điều kiện thực tế của đơn vị. Đẩy mạnh việc vận dụng dạy học giải quyết vấn đề, dạy học theo tình huống; áp dụng những phương pháp, kỹ thuật dạy học tích cực nhằm phát huy tính chủ động, sáng tạo theo định hướng phát triển năng lực HS. Tập trung cao cho việc dạy cách học, rèn luyện phương pháp tự học; bảo đảm cân đối giữa trang bị kiến thức, kỹ năng. Thực hiện lồng ghép giáo dục đạo đức, lối sống, kỹ năng sống, pháp luật trong các môn học, hoạt động ngoại khóa, ngoài giờ lên lớp, giáo dục di sản phù hợp với địa phương. Chất lượng giáo dục toàn diện được duy trì ổn định.

Việc đánh giá HS tiếp tục được đổi mới trên cả nội dung, hình thức và mục tiêu. Về nội dung, coi trọng đánh giá ý tưởng, đánh giá về phương pháp bên cạnh đánh giá kết quả (thay thế việc chỉ coi trọng đánh giá kết quả trong giáo dục theo định hướng nội dung). Về hình thức, kết hợp giữa đánh giá quá trình và đánh giá ở từng thời điểm; đánh giá qua việc quan sát các hoạt động trên lớp; đánh giá qua hồ sơ học tập, vở ghi hoặc sản phẩm học tập; đánh giá qua việc HS báo cáo kết quả thực hiện một dự án học tập, nghiên cứu khoa học kĩ thuật, báo cáo kết quả thực hành, thí nghiệm; đánh giá qua bài thuyết trình về kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập. Về mục tiêu, các hình thức đánh giá đều hướng tới phát triển năng lực, động viên tạo hứng thú, nỗ lực học tập của người học.

Tổ chức thực hiện tốt nhiệm vụ chuyên môn các cấp học nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện các cấp học. Tăng cường đổi mới hình thức tổ chức các hoạt động giáo dục, đổi mới sinh hoạt chuyên môn, phương pháp dạy học; triển khai sâu rộng giáo dục STEM. Quan tâm, đầu tư công tác bồi dưỡng HS giỏi trên cơ sở bảo đảm giáo dục toàn diện. Giữ vững và nâng cao hơn nữa kết quả thi tốt nghiệp THPT và chất lượng thi HS giỏi quốc gia, trong tốp 15 toàn quốc; có HS được dự thi vòng 2 kỳ thi tuyển chọn đội tuyển dự thi Olympic khu vực và quốc tế. Đầu tư, duy trì và nâng cao kết quả thi Khoa học kỹ thuật cấp quốc gia. Bắc Giang luôn nằm trong tốp 12 tỉnh, thành phố dẫn đầu cả nước về thi học sinh giỏi quốc gia, quốc tế và khu vực. Từ năm 1997 đến năm 2023, đã có trên 1.300 học sinh đạt giải học sinh giỏi văn hóa cấp quốc gia; 05 huy chương quốc tế, 05 huy chương khu vực Châu Á và Châu Âu; năm học 2022-2023, tỉnh Bắc Giang vươn lên xếp thứ 8/63 tỉnh, thành phố về chất lượng giáo dục mũi nhọn, trong đó có 4 giải nhất, có 3 em học sinh được tham dự đội tuyển quốc gia đi thi Olimpic khu vực và quốc tế, cao nhất từ ngày tái lập tỉnh; thi Khoa học kỹ thuật cấp quốc gia đạt nhiều giải cao. Bắc Giang ngày càng khẳng định vị thế vững chắc trong tốp cả nước về chất lượng GDĐT.

Các nhiệm vụ và giải pháp trọng tâm trong thời gian tới

Ngành GDĐT cơ bản thống nhất với các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm được nêu trong dự thảo báo cáo và các ý kiến thảo luận, đóng góp của các đại biểu. Trong thời gian tới, Ngành GDĐT Bắc Giang tiếp tục thực hiện tốt các nhiệm vụ và giải pháp trọng tâm sau:

Một là, Tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo quán triệt, thực hiện nghiêm túc, hiệu quả Nghị quyết số 29, Kết luận số 51 của Ban Bí thư và các văn bản chỉ đạo của Trung ương, của Tỉnh ủy về đổi mới căn bản, toàn diện GDĐT. Tiếp tục tuyên truyền, nâng cao nhận thức, phát huy vai trò, trách nhiệm của các cơ sở giáo dục trong thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng về đổi mới căn bản, toàn diện GDĐT.

Hai là, Tăng cường công tác phối hợp, tham mưu ban hành các nghị quyết, kế hoạch về phát triển GDĐT, qua đó, tạo hành lang pháp lý, cơ chế thuận lợi, huy động sự tham gia tích cực của toàn xã hội trong việc đầu tư, thu hút nguồn lực phát triển GDĐT; xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh, xã hội học tập và học tập suốt đời. Tăng cường đầu tư CSVC bảo đảm chất lượng các hoạt động giáo dục. Đẩy mạnh ứng dụng có hiệu quả CNTT trong quản lý, tổ chức dạy và học.

Chủ động, tích cực thực hiện tốt các hướng dẫn, chỉ đạo về đổi mới Chương trình giáo dục phổ thông, nhằm phát triển phẩm chất và năng lực người học; tham mưu chuẩn bị các điều kiện để thực hiện tốt việc đổi mới chương trình, nội dung giáo dục ở các cấp học, ngành học theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018.

Phát triển, nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục theo hướng chuẩn hóa. Rà soát, sắp xếp và bố trí đủ số lượng giáo viên, bảo đảm quy định về khung vị trí việc làm và định mức số lượng người làm việc trong các cơ sở giáo dục, quy định về tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp giáo viên đối với các cấp học. Thực hiện tốt chế độ chính sách và chăm lo xây dựng đội ngũ giáo viên, góp phần đảm bảo thực hiện nhiệm vụ đổi mới GDĐT.

Đẩy mạnh đổi mới phương pháp dạy và học theo hướng hiện đại, tích cực; tổ chức các hình thức dạy học đa dạng gắn với thực tiễn cuộc sống; gắn hoạt động dạy học với ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số và nghiên cứu khoa học. Tiếp tục nâng cao chất lượng, hiệu quả dạy và học ngoại ngữ. Đẩy mạnh phân luồng học sinh sau trung học cơ sở; định hướng nghề nghiệp ở trung học phổ thông. Chú trọng giáo dục lý tưởng cách mạng, giáo dục nhân cách, đạo đức, lối sống, kiến thức pháp luật và ý thức công dân trong hệ thống cơ sở GDĐT; quan tâm xây dựng môi trường văn hóa học đường chuẩn mực, gắn với tăng cường giáo dục phẩm chất đạo đức, ý thức, trách nhiệm nghề nghiệp cho đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục.

Thực hiện tốt phong trào thi đua “Đổi mới, sáng tạo trong quản lý, giảng dạy và học tập” và các quy định về thi đua khen thưởng theo hướng thiết thực, hiệu quả, minh bạch, công bằng; thường xuyên phát hiện, biểu dương, nhân rộng điển hình tiên tiến; đề xuất khen thưởng kịp thời, tạo động lực cho nhà giáo, HSSV thi đua, phấn đấu, cống hiến.

Lời kết

GDĐT là vấn đề được Đảng ta đặc biệt coi trọng, điều này được khẳng định qua các kỳ Đại hội. Đại hội XIII của Đảng đã xác định: “Đổi mới căn bản, toàn diện GDĐT, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, phát triển con người”. Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Bắc Giang lần thứ XIX đề ra mục tiêu: “Phát triển toàn diện giáo dục, đào tạo một cách cơ bản từ cơ sở mầm non, giáo dục phổ thông và giáo dục chuyên nghiệp, dạy nghề, bảo đảm cho trẻ em có đầy đủ điều kiện cơ bản được học tập và phát triển”; đồng thời, đặt ra chỉ tiêu, nhiệm vụ: “Tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt 80%, tỷ lệ lao động qua đào tạo có văn bằng, chứng chỉ công nhận kết quả đào tạo 25,1%. Tỷ lệ lao động thất nghiệp thành thị khoảng 2,6%; tỷ lệ lao động trong lĩnh vực công nghiệp - xây dựng chiếm khoảng 48,6%; lĩnh vực dịch vụ khoảng 25,7%; lĩnh vực nông, lâm nghiệp và thủy sản khoảng 25,7%; Tỷ lệ trường đạt chuẩn quốc gia mức độ 1 đạt 96,4%, mức độ 2 đạt 21,4%”, “Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, tạo chuyển biến căn bản, mạnh mẽ về chất lượng, hiệu quả GDĐT. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, chất lượng dạy nghề đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Triển khai mạnh mẽ ứng dụng công nghệ thông tin, công nghệ sinh học, công nghệ vật liệu mới vào phục vụ phát triển kinh tế - xã hội; tập trung phát triển hạ tầng công nghệ thông tin, hạ tầng số, xây dựng nền tảng công nghệ số, ứng dụng công nghệ số nhằm xây dựng chính quyền điện tử”.

Quán triệt nghiêm túc các quan điểm, nhiệm vụ và mục tiêu trên, với sự quyết tâm, nỗ lực của cả hệ thống chính trị, đặc biệt là sự phấn đấu của ngành Giáo dục và sự đồng thuận, ủng hộ của các tầng lớp nhân dân, chúng ta tưởng rằng, các cấp ủy đảng, chính quyền và nhân dân tỉnh Bắc Giang sẽ tiếp tục phát huy truyền thống đoàn kết, chung sức, đồng lòng, nêu cao ý thức, trách nhiệm, tiếp tục chỉ đạo, thực hiện có hiệu quả Nghị quyết số 29-NQ/TW và Kết luận số 51-KL/TW ngày 30/5/2019 của Ban Bí thư nhằm tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về chất lượng, hiệu quả công tác GDĐT, góp phần xây dựng và phát triển tỉnh Bắc Giang trở thành trung tâm GDĐT của vùng miền núi phía Bắc và toàn quốc, vị thế, hình ảnh tỉnh Bắc Giang tiếp tục được khẳng định ở tầm cao mới./.

Ban Biên tập Cổng thông tin điện tử GDĐT

______________________

[1] Trong đó có 1.128 lớp trường công lập, 194 lớp trường tư thục, 24 lớp trường PT DTNT.