Dân ca Quan họ là một trong những làn điệu dân ca tiêu biểu của vùng châu thổ sông Hồng ở miền Bắc Việt Nam. Nó được hình thành và phát triển ở vùng văn hóa Kinh Bắc xưa, đặc biệt là khu vực ranh giới hai tỉnh Bắc Giang và Bắc Ninh ngày nay với dòng sông Cầu chảy qua được gọi là "dòng sông quan họ".
Ngày 30/9/2009, tại kỳ họp lần thứ tư của Ủy ban liên chính phủ Công ước UNESCO Bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể (từ ngày 28/9 tới ngày 02/10/2009), Dân ca quan họ đã được ghi danh là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại sau nhã nhạc cung đình Huế, không gian văn hóa Cồng Chiêng Tây Nguyên và cùng đợt với ca trù.
Ngày nay hát quan họ truyền thống đã và đang được tiếp tục được bảo tồn và phát huy trên quê hương Bắc Giang với các làng quan họ như Thổ Hà, Trung Đồng, Hội Minh, Sen Hà,…
Thực hiện Công văn số 733/BGDĐT-GDTrH ngày 01/03/2021 của Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) về việc tổ chức thực nghiệm và lấy ý kiến góp ý bản mẫu sách giáo khoa; Kế hoạch số 04/KH-SGDĐT ngày 15/01/2021 của Sở GD&ĐT về tổ chức biên soạn Tài liệu giáo dục địa phương lớp 2, lớp 6 trong Chương trình giáo dục phổ thông (GDPT) 2018 trên địa bàn tỉnh Bắc Giang; Kế hoạch số 26/KH- SGDĐT ngày 17/3/2021 về việc điều chỉnh thời gian biên soạn Tài liệu giáo dục địa phương lớp 2, lớp 6 trong Chương trình GDPT trên địa bàn tỉnh Bắc Giang, để hoàn thiện việc biên soạn Tài liệu giáo dục địa phương lớp 6, Sở GD&ĐT triển khai dạy thực nghiệm Dự thảo Tài liệu giáo dục địa phương lớp 6 trong chương trình GDPT.
Sáng ngày 30/03/2021, trường THCS Đồng Vương đã tổ chức dạy 01 tiết dạy thực nghiệm nội dung môn Âm nhạc với chủ đề “Dân ca Quan họ - một di sản âm nhạc truyền thống trên quê hương Bắc Giang (tiết 1)” do Cô giáo Nguyễn Thị Soan đứng lớp.
Mặc dù Dân ca quan họ là một nội dung kiến thức hoàn toàn mới được đưa vào dạy thể nghiệm trong tiết dạy Âm nhạc lớp 6 thế nhưng bằng việc áp dụng Phương pháp dạy học nhằm phát huy năng lực, phẩm chất của học sinh tiết học đã trở nên vô cùng hứng thú, tích cực.
Trong tiết học, giáo viên dạy đã xác định rõ ràng yêu cầu cần đạt của bài dạy, bằng các kênh hình, kênh chữ, ngữ liệu, hình ảnh phù hợp; các câu hỏi, câu lệnh, nội dung kiến thức phù hợp kết quả là các em học sinh đã nêu được một số đặc điểm cơ bản của nghệ thuật hát Quan họ truyền thống ở Bắc Giang, kể được một số nghệ sĩ, nghệ nhân hát quan họ tiêu biểu ở Bắc Giang, biết tên và hát được một làn điệu dân ca phổ biến ở Bắc Giang.
Thiết nghĩ việc tổ chức dạy chủ đề Dân ca quan họ vào chương trình giáo dục địa phương trong chương trình GDPT mới sẽ là một trong những hoạt động tích cực truyền dạy cho thế hệ trẻ, góp phần quan trọng vào việc bảo tồn, phát huy những giá trị quý báu của nghệ thuật hát quan họ trong đời sống văn hóa xã hội hiện đại.
Hoàng Tuyết Mai
