Tiền thân của trường vốn là một phân hiệu của Trường THPT Yên Thế. Năm 1990, để khắc phục vấn đề khoảng cách địa lí xa xôi, vất vả cho việc đi lại tham gia học tập của học sinh các xã miền đông trong huyện, Sở Giáo dục và Đào tạo Bắc Giang đã thành lập phân hiệu này ở Thị trấn Bố Hạ, sau 2 năm thì phát triển thành Trường cấp 2-3 Bố Hạ. Và năm 2000, Trường THPT Bố Hạ trở thành tên gọi chính thức của trường.

Những ngày đầu thành lập, trường chỉ có tổng số 06 lớp học với 15 giáo viên. Cơ sở vật chất còn nghèo nàn với một dãy nhà hai tầng, thiếu phòng chuyên môn, thí nghiệm; diện tích khuôn viên nhỏ hẹp, không đủ không gian cho các hoạt động giáo dục; các phương tiện hỗ trợ dạy học còn thiếu thốn, chủ yếu là các dụng cụ trực quan do thày trò tự thiết kế… Ngày ấy, thày dạy trò học giữa những gạch đá ngổn ngang, trong những phòng học còn hăng nồng mùi vôi vữa. Nhiều thày cô, từ Trường THPT Yên Thế được phân công tăng cường phải đạp xe qua chặng đường dài 9 km lầy lội khi mưa và mù bụi khi nắng để sang bên này dạy học. Nhiều học trò trong bản xa Đồng Hưu, Đông Sơn, giáp ranh với huyện Hữu Lũng của tỉnh Lạng Sơn, mùa đông phải mang theo đèn pin trên chiếc xe đạp thô sơ vượt qua những khúc rẽ quanh co, những ổ gà lớn nhỏ để đến trường khi trời chưa sáng và về nhà khi trời sắp tối. Các thày cô, ngoài giờ lên lớp, thì cắt dán, đẽo gọt thủ công để ngày mai có đồ dùng thực hành cho giờ học trực quan hơn, sinh động hơn, hấp dẫn hơn. Những giai đoạn thiếu giáo viên, nhiều thày cô phải gắng sức dạy vượt định mức nhiều giờ. Những giờ thể dục, thày trò phải đi một quãng đường tới sân vận động của thị trấn để luyện tập nhờ. Máy tính và Internet với thày cô và học sinh vẫn còn là khái niệm xa vời. Sau này, do yêu cầu chuyên môn, mỗi khi muốn ứng dụng công nghệ vào dạy học, thày cô phải khệ nệ bê vác, lụi cụi kê lắp  thiết bị từ ba mươi phút trước… Biết bao nhiêu khó khăn của những ngày khởi đầu cũng không ngăn cản được tinh thần dạy và học của thày trò nhà trường. Những giờ học tuy có lúc căng thẳng, mệt mỏi nhưng không khí chung là thày say dạy, trò ham học. Những hoạt động ngoại khóa giàu ý nghĩa được tổ chức hằng kỳ, hằng năm, từ  “Học sinh thanh lịch” đến “Bảy sắc cầu vồng”, từ Hội trại đến Hội diễn văn nghệ … đã tạo nên những sân chơi thú vị và bổ ích. Câu lạc bộ Văn học đã thỏa mãn được bao nhiêu đam mê văn chương và bồi dưỡng bao nhiêu tâm hồn nhân văn biết yêu mình, yêu người, yêu đời… Đó là những tháng ngày gian khổ nhưng thật đẹp đẽ.

Năm 2006, nhằm đáp ứng nhu cầu học tập của con em nhân dân quanh vùng, quy mô nhà trường không còn đáp ứng được nhu cầu, được sự quan tâm của lãnh đạo tỉnh, lãnh đạo huyện Yên Thế và ngành Giáo dục, trường được chuyển đến địa điểm mới. Đó là một bước ngoặt quan trọng vô cùng đối với thày trò Trường THPT Bố Hạ. Rất nhiều công sức và thời gian đã được bỏ ra để làm cho mái trường thêm khang trang, xinh đẹp. Những hàng cây xà cừ đầu tiên được trồng lên; những lối đi lầy lội được rải sỏi. Những năm sau này nữa, tình yêu và bàn tay của bao nhiêu thế hệ thày trò đã làm nên một khuôn viên xanh tươi, sạch sẽ. Sân trường rợp mát tán cây xanh, hoa trái rực rỡ và ngát thơm. Có sân vận động riêng, học sinh được rèn luyện thể chất bài bản hơn, hứng thú hơn. Thư viện rộng hơn, nhiều sách hơn, học trò được tham khảo thêm nhiều kiến thức. Phòng học được trang bị đầy đủ phương tiện học tập hiện đại, các phòng chức năng cũng được mua sắm đầy đủ trang thiết bị. Thày cô và học sinh có đủ điều kiện để ứng dụng công nghệ trong dạy học. Việc tiếp cận học liệu và phương pháp dạy học tiên tiến thuận lợi hơn nhiều so với trước kia. Mỗi giờ học đã có thêm nhiều “gia vị” hơn, vì thế cũng trở nên hấp dẫn hơn. Các tổ chuyên môn có văn phòng riêng để làm việc, để trao đổi, thảo luận, trau dồi chuyên môn nghiệp vụ. Đến nay quy mô nhà trường đã phát triển với 30 lớp, đáp ứng nhu cầu học tập của hơn 1200 học sinh. Tập thể sư phạm cũng phải chia tay nhiều thày cô lớn tuổi về hưu hoặc chuyển vị trí công tác nhưng cũng được đón về nhiều thày cô giáo trẻ trung, nhiệt huyết, trong đó có rất nhiều người là cựu học sinh của trường…

Từ một phân hiệu nhỏ lẻ đến khi trở thành trường chuẩn Quốc gia năm 2012, đó là một hành trình dài với bao công sức và tâm huyết của các thế hệ cán bộ quản lý, các thày cô giáo, học sinh, phụ huynh học sinh suốt ba mươi năm qua trong quá trình xây dựng và phát triển nhà trường. Mỗi thày cô đều nhận thức sâu sắc và ý thức tự giác về trách nhiệm của mình trước nhân dân, trước học sinh nên luôn nỗ lực tự bồi dưỡng, tích lũy kiến thức, trau dồi kĩ năng nghiệp vụ để nâng cao năng lực chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm, đóng góp vào thành tích của nhà trường. Nhiều thày cô đã trưởng thành từ mái trường này, hiện giữ những cương vị quan trọng ở các cơ quan giáo dục hoặc cơ quan nhà nước như thày Hoàng Văn Bình – Phó Vụ trưởng Vụ hợp tác quốc tế của Ban Dân tộc Chính phủ; thày Nguyễn Ngọc Chiến - Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ, Phó Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Kiểm tra Đảng ủy Bộ Tài nguyên và Môi trường; cô Hoàng Thị Hạnh - Hiệu trưởng Trường THPT Yên Thế, nguyên Đại biểu Quốc hội khóa XII; thày Nguyễn Hoài Nam – Nhà giáo Ưu tú, Hiệu trưởng Trường THPT Lạng Giang 3; cô Trần Thúy Hoàn - Tiến sĩ văn học, Nhà giáo Ưu tú, Chánh Văn phòng Sở Giáo dục và Đào tạo Bắc Giang; thày Ngô Thanh Hải – Trưởng phòng Công tác tổ chức cán bộ Ban Tổ chức Tỉnh ủy Bắc Giang; thày Trần Văn Tuấn - Phó Chánh thanh tra Sở Giáo dục và Đào tạo Bắc Giang,… Nhiều thày cô đã cố gắng vượt qua những điều kiện khó khăn như cung đường xa xôi, con nhỏ, bệnh tật, để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Trong ba mươi năm đó, nhiều thày cô đạt danh hiệu giáo viên dạy giỏi cấp tỉnh, đạt danh hiệu Chiến sỹ thi đua nhiều năm liền, được vinh dự nhiều nhận Giấy khen, Bằng khen của Chủ tịch UBND  huyện Yên Thế, Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang, của Liên đoàn Lao động tỉnh Bắc Giang, của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo và Thủ tướng Chính phủ, như thày Nguyễn Văn Bẩy, thày Nguyễn Hồng Trinh, cô Đoàn Thị Thanh, thày Vũ Quốc Bảo, thày Nguyễn Ngọc Biên... Trong năm học này, thày trò nhà trường còn có thêm niềm hạnh phúc và tự hào khi thày Hiệu trưởng Trần Thanh Hải, sau gần bốn mươi năm cống hiến cho sự nghiệp trồng người đã được Chủ tịch nước trao tặng Danh hiệu cao quý “Nhà giáo Ưu tú”.

30 năm xây dựng và trưởng thành, nhà trường đã từng bước khẳng định vị trí của nhà trường trong tốp đầu của tỉnh bởi chất lượng giáo dục toàn diện được duy trì. Cùng với việc đạt kết quả cao trong các kỳ  thi THPT quốc gia, trong các kỳ thi Học sinh giỏi cấp tỉnh, các thế hệ học sinh của nhà trường còn giành được các huy chương Vàng, huy chương Bạc, huy chương Đồng cuộc thi Giải toán qua mạng cấp Quốc gia. Từ một trường phổ thông cấp 2-3 của huyện, nhà trường đã vươn lên trở thành đơn vị xuất sắc của ngành giáo dục Bắc Giang, 08 năm liên tục đạt Tập thể Lao động xuất sắc, nhiều năm là đơn vị dẫn đầu Cụm thi đua số 2 của ngành Giáo dục Bắc Giang.

Những thành tích có được từ sự phấn đấu kiên trì của mỗi cá nhân học sinh, thày cô và  của cả tập thể sư phạm đã mang về những phần thưởng to lớn cho nhà trường. Trường THPT Bố Hạ được nhận cờ Thi đua của UBND tỉnh trong nhiều năm, nhận Bằng khen của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo (năm học 2012-2013), Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ (năm học 2014-2015). Đặc biệt, năm 2020, nhà trường còn được Chủ tịch nước tặng Huân chương Lao động hạng Ba. Những sự ghi nhận ấy, luôn có sức mạnh khích lệ, động viên tinh thần làm việc và cống hiến của cán bộ, đảng viên, giáo viên nhà trường trong sự nghiệp trồng người cao quý.

Ba mươi năm, ba mươi thế hệ học sinh đã học tập và trưởng thành từ mái trường này, đã và đang khẳng định vị trí trên nhiều lĩnh vực công tác, song vẫn luôn tự hào và nhớ về Trường THPT Bố Hạ – nơi nuôi dưỡng những ước mơ của bao học sinh thời trung học. Nhà trường đã cống hiến cho quê hương, cho đất nước nhiều nhà khoa học, có em đã trở thành Phó Giáo sư, Tiến sĩ, những những sỹ quan quân đội, doanh nhân, giáo viên, bác sỹ,... Thật đáng quý, có nhiều em trong số cựu học sinh nhà trường đã trở thành đồng nghiệp của các thầy cô giáo mình năm xưa, tạo nên diện mạo trẻ trung, sung sức cho nhà trường hôm nay. Mỗi thế hệ trưởng thành đều là sự nối tiếp, là sự phát huy truyền thống hiếu học, giàu khát vọng và bản lĩnh vững vàng trên con đường hiện thực hóa ước mơ của học sinh Trường THPT Bố Hạ. Nhiều học sinh trở thành tấm gương vượt khó trong học tập được thày cô quý mến và bạn bè nể phục. Nhiều cá nhân hoặc tập thể học sinh các lớp, các khóa, đã thành lập những quỹ Khuyến học để giúp đỡ, động viên các em thế hệ sau mình cố gắng tu dưỡng để có một tương lai thành công, hạnh phúc. Rất nhiều tên cựu học sinh nhà trường đã có khả năng truyền cảm hứng cho ý chí phấn đấu của học sinh nhà trường hiện nay như: Phan Văn Thịnh - Phó Giáo sư, Tiến sĩ, Trưởng phòng Phòng công tác Đảng và Công tác chính trị Học viện Cảnh sát nhân dân; Trần Quang Khải - Tiến sĩ, Trưởng Phòng công tác Học sinh sinh viên Trường Đại học Bách khoa; Nguyễn Văn Chung - Chủ tịch Công ty AT&T Việt Nam; Nguyễn Thị Dừa – Trưởng khoa Dược Bệnh viện Xanh Pôn Hà Nội, Vũ Thị Thuận… Không chỉ các học sinh tự hào về mái trường mình đã được học tập, mà các thày cô cũng được tự hào về chính các thế hệ học sinh của mình. Ba mươi năm cũng là khoảng thời gian đủ dài để nhìn nhận, đánh giá những công lao đóng góp, sự ảnh hưởng của người thày đối với các thế hệ học sinh. Khi chia sẻ  những hồi ức, những cảm nghĩ của các cựu học sinh trong mỗi dịp về với trường, những dịp họp lớp, họp khoá, họp đồng môn, đồng niên, bao nhiêu cái tên thày cô được nhắc đến với rất nhiều trân trọng và mến yêu. Và tất nhiên, ở vị trí trang trọng nhất, luôn là tên tuổi của các thày cô Hiệu trưởng, những người đóng góp nhiều nhất công sức, trí tuệ, tâm huyết trong xây dựng và phát triển nhà trường trong suốt ba mươi năm qua: cô Nguyễn Thị Chiến, thày Thạch Văn Thịnh – những người đặt những viên gạch đầu tiên xây nền móng nhà trường từ trong gian khó và thày Trần Thanh Hải cùng tập thể Ban Giám hiệu – những người đang tiếp tục gánh vác trọng trách xây dựng nhà trường khang trang, bề thế, vững vàng hiện nay.

Những khó khăn chúng ta đã vượt qua nhưng những thử thách vẫn còn ở phía trước. Chúng ta có quyền tự hào và trân trọng những thành tích không nhỏ mà bao thế hệ thầy cô và học sinh đã dày công vun đắp, đồng thời cũng phải luôn coi đó là điểm tựa, là động lực để phấn đấu hơn nữa trong quá trình xây dựng, nhà trường để nhà trường ngày càng vững mạnh.

Năm nay, Trường THPT Bố Hạ đón 30 năm ngày thành lập trong bối cảnh cả nước căng mình chống dịch Covid-19, hiện dịch vẫn còn diễn biến phức tạp và khó lường ngay chính trên quê hương Yên Thế, tâm dịch chính tại mảnh đất Bố Hạ này. Học sinh đã phải tạm dừng đến trường vì giãn cách xã hội. Chia sẻ với khó khăn chung của cả nước, của toàn ngành Giáo dục, với tinh thần “Mỗi trường học là một pháo đài, mỗi thầy cô giáo, học sinh là một chiến sĩ trong mặt trận phòng, chống dịch”, các thế hệ thầy cô giáo và học sinh THPT Bố Hạ đã và đang tham gia hỗ trợ các hoạt động phòng, chống dịch tại địa phương, đóng góp công sức, tiền và rất nhiều hiện vật cho công tác phòng, chống dịch. Đặc biêt, thực hiện phương châm của ngành Giáo dục “tạm dừng đến trường - không dừng việc học”, cùng với hơn 30 ngàn cán bộ, giáo viên, nhân viên toàn ngành Giáo dục Bắc Giang, các thầy giáo, cô giáo Trường THPT Bố Hạ đã và đang nỗ lực, vượt lên khó khăn, thử thách của đại dịch, nhanh chóng chuyển trạng thái để duy trì hoạt động dạy và học, tổ chức trực tuyến để trang bị kiến thức và kỹ năng cho học sinh. Ngày 20/11 đang lại rất gần. Không thể tổ chức hoạt động kỷ niệm 30 năm ngày thành lập bởi giãn cách xã hội, song rất nhiều thế hệ thầy cô giáo, cựu học sinh đã và đang hướng về nhà trường với nỗi nhớ, tình yêu, niềm tự hào và cả sự tiếc nuối. Bởi cả thanh xuân của mình đã dành cho nơi ấy, nơi ấy không chỉ là quê hương mà còn là nơi nuôi dưỡng và chắp cánh những ước mơ của bao thế hệ học sinh.

30 năm xây dựng và phát triển, nền móng đã được tạo dựng, thành tích cũng đã được vinh danh. So với hệ thống các trường THPT trong toàn tỉnh, THPT Bố Hạ đang còn rất trẻ và đầy sung sức. Trong những năm tới, nhà trường tiếp tục chỉ đạo và thực hiện nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, tiếp tục khẳng định là một trong những đơn vị dẫn đầu Cụm thi đua số 2, địa chỉ tin cậy của nhân dân vùng đông nam Yên Thế, tiếp tục đào tạo được nhiều thế hệ học sinh vững vàng về kiến thức và kỹ năng để trở thành những công dân hữu tích, năng động và sáng tạo, đóng góp nhiều hơn nữa xây dựng quê hương, đất nước. Nhà trường tập trung xây dựng đội ngũ giáo viên yêu nghề, tận tâm với trò, mạnh về chuyên môn, đáp ứng được với các điều kiện dạy học hiện đại, phương pháp giảng dạy tích cực, tiên tiến; xây dựng môi trường sư phạm văn minh và hiện đại về cơ sở vật chất phục vụ hiệu quả cho dạy và học.

Phát huy truyền thống đoàn kết, yêu nghề, yêu trường, yêu trò của hơn 70 cán bộ giáo viên, nhân viên và truyền thống hiếu học của học sinh trong ba mươi năm qua, với tiềm năng và sự sung sức của tuổi 30, cùng với sự quan tâm, đầu tư, tạo điều kiện của các đồng chí Lãnh đạo tỉnh Bắc Giang và huyện Yên Thế, sự chỉ đạo sâu sát của Ngành Giáo dục, sự ủng hộ tích cực của các tổ chức, đoàn thể và nhất là sự tin tưởng của nhân dân, chúng ta tin tưởng rằng, Trường THPT Bố Hạ sẽ đạt được tầm vóc mới trên con đường phía trước, xứng đáng với niềm tin và sự kỳ vọng của các đồng chí Lãnh đạo tỉnh, lãnh đạo huyện Yên Thế, của Ngành Giáo dục và nhân dân./.

NGƯT Trần Thanh Hải – Hiệu trưởng Trường THPT Bố Hạ