Ngay sau khi miền Nam hoàn toàn giải phóng, đất nước thống nhất sau 30 năm đấu tranh giành độc lập, một trong những nhiệm vụ quan trọng của Đảng là quan tâm cải cách, phát triển giáo dục, xoá bỏ tàn dư của nền giáo dục cũ, thực hiện xoá mù chữ cho nhân dân, xây dựng nền giáo dục Việt Nam là nền giáo dục xã hội chủ nghĩa với nguyên lý giáo dục: học đi đôi với hành, giáo dục kết hợp với lao động sản xuất, lý luận gắn liền với thực tiễn, giáo dục nhà trường kết hợp với giáo dục gia đình và giáo dục xã hội. Mô hình trường vừa học vừa làm được ra đời không chỉ nhằm đáp ứng nhu cầu học tập nâng cao dân trí của nhân dân mà còn thể hiện chủ trương, nguyên lý giáo dục đúng đắn của Đảng và Nhà nước những năm cuối thập niên 70 của thế kỷ XX: học đi đôi với hành, giáo dục kết hợp với lao động sản xuất, góp phần tạo ra những lớp người lao động mới làm chủ tập thể, đủ sức gánh vác sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội của nhân dân. Việc tỉnh Bắc Giang quyết định thành lập Trường Phổ thông Vừa học vừa làm Việt Yên năm 1977 nằm trong chủ trương, chính sách phát triển giáo dục và đào tạo của Đảng những năm đó. Sau 20 năm, theo quy định của Luật Giáo dục về các loại hình trường, Trường Phổ thông Vừa học vừa làm Việt Yên được chuyển đổi thành Trường phổ thông cấp 2-3 Tự Lạn, tháng 5/1999 Trường THPT Việt Yên số 2 được thành lập trên cơ sở tách Trường phổ thông cấp 2,3 Tự Lạn thành 2 cấp học, cùng với Trường cấp 3 Việt Yên đáp ứng nhu cầu học tập của con em nhân dân bờ bắc sông Cầu, trên mảnh đất Việt Yên giàu truyền thống lịch sử, cách mạng và văn hóa - nền văn hóa Kinh Bắc xưa.

Giai đoạn 1977-1998: Thời kỳ này trường phổ thông vừa học vừa làm là mô hình mới đang được Nhà nước tập trung tuyên truyền nhân rộng trong toàn quốc, Trường Phổ thông Vừa học vừa làm Việt Yên là đơn vị tiên phong, được các đồng chí lãnh đạo các cấp, các ngành rất quan tâm, được nhân dân ủng hộ. Mặc dù trong những năm đầu, nhà trường còn rất nhiều khó khăn, nhưng với ý chí quyết tâm của tập thể cán bộ, giáo viên, nhân viên, nhà trường đã dựng được 6 lớp học bằng tranh, tre, nứa và có đủ nơi làm việc cho Ban Giám hiệu, đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên hoàn chỉnh với 3 khối lớp học cho 12 lớp chia làm 2 ca: lớp sáng học thì chiều lao động, lớp học chiều thì sáng lao động. Ruộng nhiều, máy ít, nên thầy và trò lao động chân tay là chủ yếu, trồng lúa, đóng gạch thật vất vả gian nan nhưng đầy vinh quan và đáng tự hào.

Với chiến lược phát triển con người, phát triển nguồn nhân lực cho khu vực các xã phía tây của huyện Việt Yên, nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, của Huyện ủy, UBND huyện và đáp ứng nhu cầu, nguyện vọng của nhân dân, năm 1996, Trường Phổ thông cấp 2-3 Tự Lạn được thành lập trên cơ sở vật chất và diện tích của trường Phổ thông Vừa học vừa làm. Trong điều kiện cơ sở vật chất vẫn còn thiếu thốn, nhưng thầy và trò nhà trường rất phấn khởi thi đua dạy tốt, học tốt, đạt được những thành tích đáng tự hào. 20 năm của buổi đầu xây dựng và phát triển trong thời kỳ vô cùng gian khó của đất nước sau chiến tranh, trước và sau đổi mới, nhà trường cũng đã để lại dấu ấn thật đáng trân trọng với những tấm gương cao đẹp của các thế hệ nhà quản lý, các thế hệ nhà giáo, cán bộ công nhân viên với sự hy sinh, tâm huyết, tinh thần vượt khó, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm. Đó là các thầy nguyên là Hiệu trưởng nhà trường như thầy Nguyễn Đức Thu, thầy Thân Mạnh Yến, thầy Thân Văn Mưu, thầy Lê Văn Vạc, thầy Đỗ Văn Ngôn; các thầy cô nguyên là Hiệu phó nhà trường như thầy Nguyễn Xuân Diễn, Nguyễn Văn Trọng, Nguyễn Như Phúc, cô Đỗ Thị Minh. Thời kỳ đó, thầy cô đã giáo dục, đào tạo được hơn hàng ngàn học sinh hiện đang là các nhà quản lý, nhà doanh nghiệp, lực lượng vũ trang, có nhiều anh chị là tiến sĩ, kỹ sư, bác sĩ… đang góp phần vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ quê hương.

Giai đoạn 1999-2019: Đến tháng 5 năm 1999, tiếp tục được sự quan tâm của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh, của Huyện ủy, UBND huyện, Chủ tịch UBND tỉnh đã quyết định thành lập Trường THPT Việt Yên số 2, trên cơ sở tách ra từ Trường cấp 2-3 Tự Lạn. Nhà trường rất phấn khởi có diện tích trường 1,8ha và được xây dựng mới các hạng mục công trình co bản để có đủ nơi làm việc, các phòng lớp học cho 22 lớp học làm 2 ca. Thầy và trò nhà trường phấn khởi có được ngôi trường mới, hăng hái thi đua dạy và học cũng như mọi hoạt động giáo dục của nhà trường, và nhà trường nhanh chóng đi vào ổn định về nền nếp. Số lượng học sinh hàng năm đã được tăng nhanh, trong thời gian 10 năm đầu từ 1999 - 2009, với tinh thần đoàn kết, sáng tạo, với nỗ lực của quý thầy cô Ban Giám hiệu cũng như tập thể sư phạm và các thế hệ học sinh, nhà trường đã phát huy mọi nguồn lực, tranh thủ sự quan tâm, giúp đỡ của các cấp chính quyền, của các cơ quan ban ngành của tỉnh, huyện và nhân dân các xã để tăng cường xây dựng cơ sở vật chất, quan tâm nâng cao chất lượng đội ngũ, cán bộ quản lý và nhà giáo, không ngừng đổi mới sáng tạo, thi đua dạy tốt, học tốt, chất lượng giáo dục toàn diện, giáo dục mũi nhọn của nhà trường hàng năm được nâng lên rõ rệt.

Năm 2019, nhà trường kỷ niệm 20 năm thành lập, nhưng cần đánh giá đúng công lao to lớn của những lớp người đi trước mở đường, khởi dựng cơ sở giáo dục cách đây 42 năm, từ những ngày gian khó sau chiến tranh. Hơn 40 năm qua, từ những ngày vừa học vừa làm tại 6 lớp học tranh, tre, nứa, lá, 2 ca luân phiên, đến nay, nhà trường đã có cơ ngơi khang trang, hiện đại 33 phòng học kiên cố cho 33 lớp và 1365 học sinh học tập 1 ca; 100% phòng học được lắp thiết bị công nghệ thông tin phục vụ đổi mới phương pháp dạy và học. Hệ thống các phòng chức năng, nhà thi đấu, sân chơi, bãi tập đầy đủ theo tiêu chuẩn trường học đạt chuẩn quốc gia; môi trường cảnh quan nhà trường luôn sáng, xanh, sạch, đẹp; chất lượng giáo dục được duy trì, góp phần rất lớn trong duy trì, ổn định và phát triển sự nghiệp giáo dục và đào tạo của huyện Việt Yên và tỉnh Bắc Giang. Từ chỗ chỉ có 2 thầy cô là giáo viên giỏi cấp tỉnh, nay đã có 14 thầy cô, và có 11 thầy cô là thạc sĩ. Tỉ lệ học sinh tốt nghiệp THPT hàng năm luôn đạt từ 99 đến 100%, tỉ lệ đỗ đại học đạt trên 77%. 

Hơn 40 năm qua, nhất là 20 năm xây dựng và phát triển Trường THPT Việt Yên số 2, nhà trường đã đào tạo hơn 40 thế hệ với hàng ngàn học sinh hoàn thành chương trình giáo dục phổ thông để bước vào cuộc sống; nhiều thế hệ đã trưởng thành trên nhiều lĩnh vực, trở thành những công dân, cán bộ, chiến sĩ đóng góp tích cực trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, quê hương. Sự trưởng thành của nhà trường là minh chứng cho chủ trương đúng đắn của Đảng và Nhà nước về phát triển giáo dục gắn với lao động sản xuất, mở rộng quy mô đáp ứng nhu cầu học tập của nhân dân, nâng cao dân trí, phát triển nguồn nhân lực phục vụ công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Hành trình hơn 40 năm phát triển, Trường THPT Việt Yên số 2 đã đi lên từ trường vừa học vừa làm, phổ thông cấp 2,3 để trở thành một trường THPT vững vàng trong hệ thống các trường THPT của tỉnh Bắc Giang.

Trong 10 năm trở lại đây, nhà trường liên tục là trường tiên tiến và tiên tiến xuất sắc. Ghi nhận quá trình phấn đấu và cống hiến của thầy và trò trong suốt hơn 40 năm qua, Đảng và Nhà nước đã trao tặng nhà trường nhiều phần thưởng cao quý như Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, Cờ thi đua của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Cờ thi đua của UBND tỉnh. Đặc biệt, năm học 2018-2019 vừa qua, nhà trường vinh dự được Chính phủ tặng Cờ thi đua. Phần thưởng cao quý ấy là động lực tinh thần to lớn để tập thể cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh nhà trường tiếp tục thi đua, phấn đấu, giành nhiều thành tích mới trên chặng đường mới, đóng góp vào thành tích của ngành Giáo dục Bắc Giang.

Đất nước ta ngày nay đang đứng trước cơ hội mới, ngưỡng cửa tiến vào thời kỳ phát triển mới, đón đầu Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Đảng và Nhà nước ta tiếp tục khẳng định chủ trương nhất quán ưu tiên phát triển GD&ĐT, coi đó là một trong những quốc sách hàng đầu để xây dựng và phát triển đất nước. Đặc biệt, Ngành Giáo dục đang triển khai thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khoá XI) về đổi mới căn bản và toàn diện GD&ĐT. Trong bối cảnh đó, chứng kiến sự chuyển mình của đất nước, của địa phương, cùng với sự phát triển ngày một vững vàng của Ngành Giáo dục tỉnh nhà, Trường THPT Việt Yên số 2 quyết tâm tiếp tục phát huy truyền thống hơn 40 năm xây dựng và phát triển, củng cố nâng cao vị thế của trường trong giai đoạn mới, đóng góp nhiều hơn nữa vào sự nghiệp giáo dục Bắc Giang, góp phần đào tạo nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao cho huyện, tỉnh, cho đất nước, xứng đáng với niềm tin của Đảng bộ và nhân dân trong huyện, trong tỉnh. Đặc biệt, nhà trường tiếp tục chú trọng giáo dục học sinh phát huy truyền thống vừa học vừa làm, học tập gắn với lao động sản xuất, giáo dục cho học sinh niềm tự hào về truyền thống văn hiến, hiếu học của Việt Yên, của xứ Kinh Bắc, quê hương của tiến sĩ Thân Nhân Trung với câu nói nổi tiếng “Hiền tài là nguyên khí của quốc gia”; khơi dậy ý chí và khát vọng học tập trong học sinh, trở thành người công dân có ích, người hiền tài tiếp tục có đóng góp mới làm rạng danh quê hương.

Nguyễn Văn Bông - Hiệu trưởng Trường THPT Việt Yên số 2